Höfuðdagur er 29. ágúst og ber þetta nafn vegna þess að á þessum degi var Jóhannes skírari tekinn af lífi með afhöfðun en Heródes konungur Antipas lét höggva af honum höfuðið vegna óskar Salóme fósturdóttur sinnar og móður hennar Herodias árið 31. e. Kr. Var höfuðdagur fyrrum haldinn heilagur í minningu þessa.
Segir svo frá í Nýja testamentinu, Matteusar guðspjalli, 14. kafla:
„En er afmælisdagur Heródesar kom, dansaði dóttir Herodíasar frammi fyrir þeim og geðjaðist hún vel Herodesi. Þess vegna hét hann með eiði að gefa henni hvað sem hún bæði um. Og eftir áeggjan móður sinnar segir hún: Gef mér hingað höfuð Jóhannesar skírara á fati. Og konungurinn varð hryggur, en vegna eiða sinna og boðsmannanna, bauð hann að henni skyldi það gefið verða. Og hann sendi og lét höggva Jóhannes í varðhaldinu, og var komið með höfuð hans á fati“.“
Gömul veðurtrú
Sú veðurtrú var áður fyrr á Íslandi að veðurfar mundi batna með höfuðdegi og segir svo frá því á einum stað:
„Bregður þá vanalega veðráttu og helzt þá hið sama í 20 daga og minnir á það í 40 daga eftir Egediusmessu (1. sept.).“
Heimildir og ýtarlegri lesning
▶︎ Wíkipedía, Höfuðdagur
▶︎ Almanaksvefurinn, Hundadagar
▶︎ Árni Björnson, Saga daganna (Mál of menning, 2007)